Bánh đa hay bánh tráng là loại bánh có ở nhiều vùng miền trên cả nước, nhưng nếu ai đã từng thưởng thức bánh tráng Hà Tĩnh hẳn sẽ cảm nhận được cái hương vị khác biệt thơm thơm, giòn giòn đến khó quên.
Công đoạn chủ yếu để làm ra loại bánh này là phải tráng bánh cho mỏng, có lẽ vì vậy tên gọi của nó bắt nguồn từ đây. Người Hà Tĩnh quen gọi là bánh tráng, một số vùng gọi là bánh đa, có nơi lại gọi là bánh khô, dù tên gọi khác nhau nhưng đều chung một cách làm, chỉ khác nhau chỗ pha chế nguyên liệu và kích thước của bánh.
Có thể phân biệt bánh tráng Hà Tĩnh với các vùng khác là bánh ở đây to, dày và nhiều vừng. Nguyên liệu chính để làm bánh là bột gạo và vừng. Gạo phải là thứ gạo ngon, mới và trắng thì bánh mới có độ thơm và độ phồng khi quạt bánh chín. Gạo sau khi được sàng lọc kỹ, vo đãi thật sạch rồi cho vào nước lạnh ngâm chừng 4 đến 5 tiếng. Khi gạo đã mềm và có độ nở, cho gạo vào cối để xay thành bột. Nếu như bánh tráng một số nơi dùng loại vừng trắng thì bánh tráng Hà Tĩnh lại sử dụng vừng đen. Hạt vừng phải căng tròn, đen nhánh, đều hạt thì khi thưởng thức bánh mới cảm nhận được độ béo, độ bùi.
Cách làm bánh tưởng chừng đơn giản nhưng lại đòi hỏi độ khéo léo. Để tráng bánh, người làm bánh cần dùng một cái nồi, cho nước lạnh vào bên trong rồi dùng một tấm vải mỏng buộc trùm kín nồi. Ngoài ra, cần phải có thêm một thanh tre dẹt, bản mỏng để lấy bánh khi chín. Để bánh không bị dính vào thanh tre, người ta để sẵn một ống nước lạnh bên cạnh, mỗi lần lấy xong bánh lại thả que vào ống nước. Khi nguyên liệu đã chuẩn bị sẵn sàng, bắc nồi lên bếp, đợi nước sôi, dùng một cái gáo múc một lượng bột vừa đủ rồi thêm một nhúm vừng và đổ lên trên tấm vải, dùng gáo tráng đều lớp bột và vừng thật mỏng theo hình tròn, động tác này phải khéo léo, nhanh nhẹn diễn ra chỉ trong vài giây. Khi bánh chín, dùng thanh tre luồn dưới bánh gỡ ra, trải bánh trên một cái vỉ được đan bằng tre. Một vỉ tre thường trải được rất nhiều bánh tùy vào người làm bánh đan vỉ dài hay ngắn. Người ta thường tráng bánh vào tiết trời nắng bởi nắng càng to thì bánh càng nhanh khô và quá trình phơi không bị gián đoạn như vậy bánh sẽ càng ngon. Muốn dự trữ bánh vào mùa mưa ta cho những chiếc bánh đã khô khén vào trong túi bóng và buộc chặt.
